اقدامات پیشگیری ازدردهای قاعدگی چیست؟
اقدامات پیشگیری ازدردهای قاعدگی چیست؟
اقدامات زیر به کاهش احتمال بروز درد قاعدگی کمک میکند:
مصرف میوهها و سبزیجات تازه و کاهش مصرف چربیها، الکل، کافئین، نمک و شیرینیها؛
ورزش منظم؛
کاهش استرس؛
ترک سیگار؛
یوگا، طب سوزنی و طب فشاری هم به رفع درد قاعدگی کمک میکنند، البته در این زمینه باید پژوهشهای بیشتری انجام شود.
اگر اولین روش درمانی پس از ۲ تا ۳ ماه اثر نکرد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند، زیرا ممکن است به نوع تهاجمیتری از درمان یا انجام بررسیهای بیشتری نیاز داشته باشد.
نشانههای درد قاعدگی
درد قاعدگی معمولا به دردی خفیف، ضرباندار و همراه با گرفتگی عضلانی در پایین شکم (درست بالای استخوان لگن) گفته میشود. سایر نشانههای درد قاعدگی شامل موارد زیر است:
احساس درد در پایین کمر و رانها؛
تهوع و استفراغ؛
تعریق؛
ضعف و سرگیجه؛
اسهال یا شل بودن مدفوع؛
یبوست؛
نفخ؛
سردرد.
درصورت شدیدترشدن این علائم یا شروع آنها پس از ۲۵ سالگی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
دلایل درد قاعدگی
حدودا هر ۲۸ روز یک بار، اگر هیچ اسپرمی برای بارورکردن تخمک وجود نداشته باشد، رحم منقبض میشود تا پوشش داخلی خود را خارج کند. مواد هورمونمانندی به نام پروستاگلاندینها باعث انجام این فرایند میشوند. پروستاگلاندینها مواد شیمیاییای هستند که درطول دوران قاعدگی در پوشش داخلی رحم شکل میگیرند. آنها باعث انقباض و گرفتگیهای عضلانیای میشوند که شبیه دردهای زایمان هستند. پروستاگلاندینها همچنین میتوانند باعث تهوع و اسهال شوند. این انقباضها مانع از جریانیافتن خون به پوشش داخلی رحم یا آندومتر (endometrium) میشود. این حالت میتواند بهدلیل وجود سطوح بالایی از لکوترینها درطول دوران قاعدگی نیز رخ دهد.
درمانهای خانگی
استفاده از کیسه آب گرم برای تسکین درد قاعدگی
بعضی از گزینههای غیرپزشکی که میتواند به کاهش درد قاعدگی کمک کند عبارتاند از:
غوطهور شدن در وان آب گرم؛
استفاده از گرما، مثلا قراردادن یک بطری آب گرم روی پایین شکم؛
استفاده از دستگاه تحریک الکتریکی اعصاب بهصورت زیرپوستی (transcutaneous electrical nerve stimulation، TENS)
هرگز با کیسهی آب گرم نخوابید، چون ممکن است باعث سوختگی شود. قبل از خرید یک واحد TENS، برندهای مختلف را مقایسه کنید و بررسیهای نوشتهشده درمورد محصولات را مطالعه کنید.
پژوهشگران کالج امپریال لندن دریافتند که مواد تشکیلدهندهی چای بابونه ازطریق شلکردن عضلات رحم به کاهش درد قاعدگی کمک میکند. در بررسی دیگری مشخص شد که داروهای گیاهی چینی به کاهش درد قاعدگی کمک میکند، البته نویسندگان این یافتهها خواهان انجام پژوهشهای بیشتری در این زمینه شدند.
بعضی از گزینههای رژیم غذایی مانند استفاده از گیاهان و مکملهای ویتامین هم میتواند مفید باشد. برای نمونه میتوان از اسطوخدوس، رازیانه و پیکنوژنول (pycnogenol) استفاده کرد. استفاده از گیاهان و مکملهای ویتامین ریسک بسیار پایینی دارد.
بررسیای نشان داده است که پودر زنجبیل نیز، اگر درطول ۳ تا ۴ روز اول چرخهی قاعدگی استفاده شود، میتواند مفید باشد. البته اگر قصد دارید از گیاهان دارویی یا مکملها استفاده کنید باید محتاط باشید. زیرا هیچ سازمانی بر کیفیت و میزان خالصبودن گیاهان دارویی و مکملها نظارت ندارد. استراحت و خواب کافی و ورزش منظم نیز میتواند مفید باشد.
عوامل خطر
برخورداری از شرایط زیر باعث میشود که فرد، بیش از دیگران به درد قاعدگی دچار شود:
سن کمتر از ۲۰ سال؛
شروع دوران بلوغ در ۱۱ سالگی یا کمتر؛
ابتلا به بیماری منوراژی (خونریزی شدید قاعدگی)؛
ناباروری.
چه شرایطی موجب بدتر شدن درد قاعدگی میشود
شرایط پزشکی زمینهای زیر با درد قاعدگی مرتبط است:
آندومتریوز: رشد غیرطبیعی بافت درون رحم (آندومتر) در جایی خارج از رحم؛
فیبروئیدهای رحم: ایجاد تومورهای غیرسرطانی و زائدههایی در دیوارهی رحم؛
آدنومیوز (Adenomyosis): گسترش بافتی که رحم را پوشانده است به سمت دیوارههای ماهیچهای رحم.
بیماری التهابی لگن (PID): عفونت منتقلشده ازطریق رابطهی جنسی که توسط یک باکتری ایجاد میشود.
تنگی دهانهی رحم: کوچکبودن دهانهی گردن رحم که باعث محدودشدن جریان قاعدگی میشود.
بهگفتهی پژوهشگران دانشگاه نورث وسترن شیکاگو، چرخههای قاعدگی نامنظم و نشانههای قبل از قاعدگی و همچنین درد قاعدگی در زنان مبتلا به اختلال ریتم شبانهروزی خواب (delayed sleep phase syndrome) بیشتر مشاهده میشود.